اسراف

اسراف، معضل جامعه ايراني

يكي از معضلات جامعه ايراني، چه در بين آحاد مردم و چه در ميان مسئولان و دولتمردان، پديده نامبارك مصرفگرايي نامعقول و اسراف است. اگرچه در ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي و در طول سال‌هاي دفاع مقدس اين پديده به عنوان ضد ارزش تلقي مي‌شد و در جامعه با ديد منفي به آن نگاه مي‌شد، اما پس از پايان جنگ تحميلي، تحت سياست‌هاي دولت ( كه به عقيده برخي، آبشخور آن در مكاتب ليبراليسم غربي بود و سياست درهاي باز را اجرا كرده) انواع و اقسام كالاهاي لوكس وارد كشور شد و موتور اسراف و مصرف‌گرايي در جامعه روشن شد.
موتور مصرف‌گرايي روز به روز با سرعت بيشتري حركت كرد بطوريكه در فيلم‌ها، همايش‌هاي دولتي، سفرهاي مسئولان وقت به حدي اسراف و مصرفگرايي زياد شد كه كم كم از ضد ارزش به ارزش تبديل شد. فلذا رهبر فرزانه انقلاب در پيامي در 28 اسفند سال 1370 در اين باره تذكر جدي به همه بخصوص مسئولين دادند و فرمودند: "من مكرر عرض كرده‌ام، باز هم مي‌گويم و خواهش مي‌كنم كه مصرفگرايي را رها كنيد. "
رهبر فرزانه انقلاب همچنين در پيام نوروزي سال 76 نيز اين مسئله را تكرار كردند و تذكر دادند و شعار صرفه جويي را بعنوان شعار سال 76 انتخاب كردند و در تشريح صرفه جويي از ضايع نكردن نعمات الهي و زياده روي نكردن نام بردند.
يكي از عوامل عميق‌تر شدن شكاف بين فقير و غني اسراف است و دستگاه‌هاي فرهنگي و تبليغاتي به ويژه صدا و سيما، وظيفه دارند مردم را نه تنها به سمت اسراف و مصرف‌گرايي سوق ندهند بلكه در جهت صرفه جويي و قناعت و اجتناب از زياد مصرف كردن هدايت كنند.
امسال نيز رهبر فرزانه انقلاب در بيانات خود شعار سال 88 را اصلاح الگوي مصرف اعلام فرمودند و دستگاه‌ها و سازمان‌هاي فرهنگي و تبليغاتي كشور بخصوص صدا و سيما بايد خطرات تجمل گرايي را بيان كنند و فرهنگ سازي نمايند. اين سازمان‌ها موظفند چهره واقعي اين پديده كه سالياني ست بعنوان ارزش مطرح شده را نشان دهند و مردم فهيم نيز با رفتار خود ضد ارزش بودن آن را در جامعه تثبيت كنند.
دولتمردان بايد بدانند در جامعه اسلامي جايي براي اسراف و مصرف‌گرايي و نيست. مسئولين فرهنگي كشور بايد بدانند اگر رهبر فرزانه انقلاب اينگونه از اصلاح الگوي مصرف سخن به ميان مي‌آورند بدليل كم كاري اين آقايان در جهت فرهنگ سازي است. صدا و سيما بداند اگر تجمل گرايي در جامعه روبه افزايش است بدليل تبليغات اين سازمان و رسانه ملي است.
اين سومين باري بود كه مقام معظم رهبري اين چنين صريح در اينباره با ما مردم و مسئولين صحبت كردند و انشاالله كه همگي در جهت پياده كردن همه ارزش‌هاي جامعه اسلامي بخصوص صرفه جويي و اصلاح كردن الگوي مصرف گام‌هاي موثري برداريم.

بهره وری چیست؟

بهره وری چیست؟

شروع استفاده از کلمه بهره وری در فرهنگ اقتصادی مربوط به دو قرن قبل است. در بسیاری از نقاط جهان، بویژه در کشورهای صنعتی بهره وری به عنوان یک طرز فکر و فرهنگ تلقی می شود، تفکر پیشبرد و بهبود آنچه که وجود دارد.
بهره وری مفهومی است که برای نشان دادن نسبت برون داد بر درون داد یک فرد، واحد و سازمان بکار گرفته می شود.

 داده/ستانده = بهره وری

به منظور کنترل تورم، رشد اقتصادی ، صرفه جوئی در استفاده از منابع کمیاب، افزایش قدرت رقابت بیش از پیش به بهره وری اهمیت داده میشود.

- شاخصهای بهره وری کدامند و چه ویژگیهایی دارند؟

شاخصهای بهره وری را می توان به دو بخش کلی تقسیم کرد:

1- شاخصهای بهره وری (کلی و جزئی)

شاخص کلی: نسبت خروجی به جمع کل ورودیها (نیروی کار، هوا، سرمایه، … )

شاخص جزئی: نسبت خروجی به هر یک از ورودیها

2- شاخص عملکرد: هر نوع رابطه میان عوامل مؤثر و اجزای عملکرد بخشهای داخلی و فعالیتهای مختلف یک سازمان که به شکل نسبت بیان می شود.

- ویژگیها:

1- بتواند کل سیستم و همچنین زیر سیستم ها را ارزیابی کنند.

2- قابل درک بوده و از نظر محاسباتی ساده باشند.

3- نسبت به تغییرات غیر قابل کنترل، مستقل باشند.

4- سیستم اندازه گیری باید عملی و قابل کار برد باشد.

مقدار خطاهای نیروی انسانی در رضایت ارباب رجوع یا مشتریان و میزان استقبال آنان، حجم سازمان رضایت شغلی کارکنان، مقدار دفعات شکست و ناکامی سازمان، صحت درستی کارکنان، ساعات کار سازمان، غیبت کارکنان معیارهایی هستند که بوسیله آنها می توان بهره وری را مورد سنجش قرار داد و این معیارها که جهت ارزیابی نیروی انسانی شاغل است اولا باید عملی باشند ثانیا باید قابل دستیابی و راهگشا باشند.

- چه مشکلاتی در ارتباط با بهره وری وجود دارد؟

بسیاری از عوامل که برای بهره وری نامطلوب شناخته شده است (ماشین آلات کهنه، طراحی نامناسب شغل، اموزش غیر اثر بخش یا نا کافی کارکنان، افزایش غیر منتظره حجم کار) خارج از کنترل واحد تولید یک سازمان هستند. این فرض مطرح است که بزرگترین مشکلات موجود در راه افزایش بهره وری ناتوانی کارکنان و انگیخته نشدن آنان برای کار اثر بخش است. بعضی دیگر از صاحبنظران معتقدند که مواد اولیه ناقص، طراحی ناقص تولید، اشتباهات مدیریت بیشترین سهم را در کاهش بهره وری سازمان دارند.

- چه عواملی در بهره وری مؤثر می باشند؟

عوامل مؤثر در بهره وری را می توان به چند دسته تقسیم نمود:

1- عوامل مربوط به نیروی انسانی (مقدار نیروی انسانی، متخصص آموزش، حقوق و مزایا …)

2- عوامل مربوط به مدیریت (تخصص، روابط مدیریت با کارکنان، …)

3- عوامل وابسته به دولت (قوانین و مقررات، سیاستها، …)

4- امکانانت و تسهیلات (تجهیزات، ماشین آلات، زمین و ساختمان، تأسیسات، … )

5- تکنولوژی (نوع فرایندها، کیفیت محصولات، دانش فنی طرح، … )

6- عوامل محیطی (بازار محصولات، جاذبه های محیطی، عوامل زیست محیطی، … )

7- مواد و انرژی (مواد اولیه، مواد مصرفی، انرژی)

چه ارتباطی بین بهره وری و مشارکت کارکنان (مدیریت مشارکتی) وجود دارد؟

وقتی که سازمان با مدیریت مشارکتی از روش هائی مثل کنترل کیفیت جهت دخالت دادن کارکنان در حل مسائل استفاده کند یقینا" مشارکت کارکنان عمیق تر می گردد. زمانی که فرصتهایی در اختیاز کارکنان قرار داده شود تا توانائیهای خود را به بوته آزمایش بگذارند، سطح رضایت آنها ارتقاء پیدا کرده و بر میزان اثربخشی تکنولوژی می افزاید.

- چه عواملی باعث افزایش بهره وری می شوند؟

شیوه های گوناگون برای افزایش بهره وری وجود دارد که به برخی از این شیوه ها اشاره می شود.

1- رضایت مصرف کننده (پاسخگوئی نسبت به درخواست های مصرف کننده و توانائی برآورد ساختن خواستارها و نیازهای آنان)

2- بکارگیری نیروی انسانی (بکارگیری توانائی های بالقوه افراد که منتهی به مشارکت آنان می شود و امکان ادامه بهبود را فراهم می کند)

3- کیفیت کالاها و خدمات (کیفیت محصولات بر اساس اندازه های عینی از طرف سازمان مورد توجه می باشد)

4- رهبری (تا چه اندازه مدیران برای حفظ کیفیت موجود از نظام عینی استفاده می کنند)

5- برنامه ریزی راهبردی (برنامه ریزی سازمان برای حفظ کیفیت کالاها و خدمات)